Uluslararası yolculuklarla ilgili riskler yolcunun özelliklerine (yaş, cinsiyet, sağlık durumu vs.) ve yolculuğun özelliğine (güzergah, amaç, süresi vs.) göre değişir. Uygun koruyucu tedbirler ve özel önlemler, kötü sağlık sonuçlarının risklerini gerçekten düşürmektedir. Bu konuda yetişmiş tıp uzmanları birçok konuda yardımcı olmakta ve nasihatlerde bulunmaktadır ancak bilgi almak, ilgili riskleri kavramak ve yolculuk için gerekli önlemleri almak seyahat edecek kişinin kendi sorumluluğundadır.
İşte T.C Sağlık Bakanlığı tarafından yayımlanan seyahatinizde dikkat etmeniz gereken sağlık kuralları:
Seyahatinizde Uymanız Gereken Genel Sağlık Kuralları Şunlardır
Tatile çıkmadan önce gidilecek bölgeye özgü koşulları öğrenmenin ve alınması gereken sağlık tedbirleri hakkında bilgilenmenin sağlıklı bir tatil geçirmek için büyük önem taşıdığını unutmayın.
Aşağıdaki sağlık kontrollerinden geçin:
- Kalış süresine göre ilaç reçetesi temin ediniz ve doktorunuzdan uygun bir sağlık çantası oluşturma ile ilgili tavsiyeler alın,
- Diş kontrolünü yaptırın,
- Gözlük kullanıyorsanız yedek gözlük alın,
- Bazı özel koşullara bağlı diğer kontroller (ör. Hamilelik, şeker hastalığı).
İçmek için güvenli olmayan suları mutlaka kaynatın.
Musluk suyunun uygun şekilde klorlanmadığı veya hijyen ve sağlık şartlarının kötü olduğu bölgelerde, kaynatılmış su ile hazırlanan çay ve kahve gibi içecekler, kutulanmış veya şişelenmiş, ağzı kapalı ve mümkünse pastörize edilmiş meşrubatı tercih edin. Musluk suyu, doğal kaynak suyu ve hangi suyla yapıldığını bilmediğiniz buzlu içecekleri içmeyin. Eğer mutlaka içmek zorunda kalacağınızı düşünüyorsanız filtre veya iyot tabletleri kullanın.
Suyun bulaşık olabileceği yerlerde, buzun da bulaşık olabileceğini göz önüne alarak, içeceklere koymayın.
Ellerinizi sık sık su ve sabunla yıkayın.
İçecek kutusu veya şişelerinin dış kısmındaki su bulaşık olabilir. Bu yüzden ıslak kutu ve şişeleri açmadan önce kurulayınız ve içerken ağza doğrudan temas edecek yüzeyi öncelikle silerek temizleyin
Suyun bulaşık olabileceği yerlerde, dişlerinizi musluk suyu ile fırçalamayın
Tazeliğinden ve kaynadığından emin olmadığınız gıdaları yemeyin
Çiğ veya iyi pişmemiş tüm yiyecekler bulaşık olma riski taşır. Bunları yemekten kaçının.
Özellikle hijyen ve sağlık şartlarının yetersiz olduğu bölgelerde salata, pişmemiş sebze, pastörize edilmemiş süt ve süt ürünleri gibi yiyecek ve içeceklerden kaçınınız. Pişirilmiş ve hala sıcak olarak servis edilen yiyecekleri veya kendinizin soymuş olduğu kabuklu meyveleri yemeye özen gösterin
Sokakta satılan yiyecek ve içeceklerin tüketiminin hastalık riskini fazlasıyla arttıracağını unutmayın. Unutulmaması gereken kural: "Kaynatın, pişirin, soyun veya unutun gitsin. (Boil it, bake it, peel it or forget it.)"
Bebekler için en güvenilir besin kaynağı anne sütüdür. Bebek memeden kesilmişse, kaynatılmış su ile hazırlanmış mama ile besleyin
Ambalajlı olarak satılan tüm gıdaların son kullanma tarihlerine dikkat edin
Cinsel temastan kaçının
Şüpheli durumlarda (meni, vajinal akıntılar ve kan gibi vücut sıvılarıyla teması önlemek için) mutlaka prezervatif (kaput, kondom) kullanın
Herhangi bir nedenle sağlık kuruluşuna başvurmanız durumunda sizin için kullanılan iğnelerin tek kullanımlık (disposable) ve aletlerin steril olmasına dikkat edin
Haşerelere karşı gerekli önlemleri alın. Sinek kovucu spreyler kullanmak, gece yatarken cibinlikle yatmak faydalı olacaktır
Temizliği şüpheli sularda yüzmek veya bu sularla temas etmek çeşitli hastalıklara yol açabileceğinden temizliğinden emin olmadığınız havuz ve deniz sularında kesinlikle yüzmeyin.
Özellikle kedi, köpek, maymun gibi hayvanlarla temastan kaçının ve ısırılmanız ya da yaralanmanız halinde hemen tıbbi otoritelere başvurun
Tatlı sularda yüzmekten kaçının. Tuzlu sular, her zaman daha güvenlidir
Mantar ve parazit enfeksiyonlarından korunmak için ayaklarınızı temiz ve kuru tutun
Aşağıdaki durumlara ilişkin kazalara karşı tedbirli olun:
- Trafik (gitmeden önce kan grubunuzu gösteren bir kart edinin),
- Hayvanlar (yılanlar ve kuduz köpeklere dikkat edin),
- Alerjiler (bir sağlık uyarısı bilekliği takın),
- Güneş (güneş gözlüğü ve güneş losyonu bulundurun)
Kapsamlı bir yurtdışı sağlık sigortasına kayıt olma (ör. Kaza, hastalık, sağlık durumu yüzünden ülkeye geri dönme)
COVID-19 (Yeni Koronavirüs) Korunma Önlemleri
DSÖ'nün çeşitli hastalıklara maruz kalmayı ve bulaşmayı azaltmaya yönelik standart önerileri, el ve solunum hijyeni ve güvenli gıda uygulamalarıdır. Şu anda 2019-nCoV enfeksiyonunu önleyecek bir aşı mevcut değildir. Enfeksiyonu önlemenin en iyi yolu bu virüse maruz kalmaktan kaçınmaktır. Solunum yolu ile yayılan virüslerden korunmak için aşağıda yer alan önleyici tedbirlerin her zaman uygulanması tavsiye edilmektedir:
Nasıl Korunmalıyız:
- Ellerinizi sık sık, en az 20 saniye süreyle su ve sabunla yıkayın. Su ve sabun mevcut değilse alkol bazlı el ovma solüsyonu kullanarak ellerinizi temizleyebilirsiniz,
- Gözlerinize, burnunuza ve ağzınıza yıkanmamış ellerle dokunmaktan kaçının,
- Ateş ve öksürüğü olan hasta insanlarla temastan kaçının,
- Halen yeni koronavirüs vakalarının yaşandığı bölgelere seyahat planlıyorsanız, kalabalık ortamlardan, hayvanlardan(canlı veya ölü), hayvan pazarlarından uzak durun,
- Çiğ veya az pişmiş hayvansal ürünlerin tüketiminden kaçının. Çiğ et, süt, yumurta veya iyi gıda güvenliği uygulamalarına göre pişirilmemiş gıdalar kontaminasyona neden olabileceğinden dikkat edilmelidir,
- Daha yaşlı yetişkinler ve altta yatan sağlık sorunları bulunan kişiler daha ciddi hastalık riski altında olabilicekleri için riskli bölgelere seyahat etmeyi planlıyorlarsa mutlaka bir sağlık uzmanına danışmalıdırlar.
- Hasta hayvanları ve hastalıktan ölmüş hayvanları yemekten kaçınılmalıdır.
Maske kullanın;
Ne zaman maske takmalısınız?
- Sağlıklıysanız, yalnızca yeni koronavirüs enfeksiyonu şüphesi olan bir kişiyle ilgileniyorsanız maske takın.
- Öksürüyorsanız veya hapşırıyorsanız bir maske takın.
- Maskeler sadece alkol bazlı dezenfektan veya sabun ve su ile sık sık yapılan el temizliğiyle birlikte kullanıldığında etkilidir.
- Maske takarsanız, nasıl kullanılacağını bilmeli ve uygun şekilde imha etmelisiniz.
Bir maske nasıl takılır, kullanılır, çıkarılır ve atılır?
- Maskeyi takmadan önce, ellerinizi alkol bazlı dezenfektan ile temizleyin veya sabun ve su ile yıkayın.
- Ağız ve burnu maske ile örtün ve yüzünüzle maske arasında boşluk olmadığından emin olun.
- Maskeyi kullanırken maskeye dokunmaktan kaçının; maskenize dokunursanız, ellerinizi alkol bazlı dezenfektanla veya sabun ve su ile temizleyin.
- Maskeyi nemli olduğu anda yenisiyle değiştirin ve tek kullanımlık maskeleri tekrar kullanmayın.
- Maskeyi arkadan çıkarın (maskenin önüne dokunmayın); derhal kapalı bir çöp kutusuna atın; ellerinizi alkol bazlı dezenfektanla temizleyin veya sabun ve su ile yıkayın.
Seyahat Dönüşü Öneriler?
- Son 14 gün içinde riskli bölgelere seyahat ettiyseniz ve ateş, öksürük veya nefes almada zorluk çekiyorsanız, derhal tıbbi yardım alın.
- Ancak herhangi bir sağlık tesisine gitmeden önce, telefonla arayarak son seyahatiniz ve belirtileriniz hakkında bilgi verin.
- Hastalığınızı bulaştırmamak için diğer insanlarla temastan kaçının
- Hastayken kesinlikle seyahat etmeyin,
- Öksürürken veya hapşırırken ağzınızı ve burnunuzu bir mendille veya kolunuzla (ellerinizle değil) kapatın, ellerinizi en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla yıkayın ya da alkol bazlı bir el dezenfektanı kullanın.
Koronavirüs enfeksiyonuna yakalanma riskinizi azaltmak için;
- Ellerinizi su ve sabunla yıkayın veya alkol bazlı el temizleme sıvısı kullanın
- Öksürürken ve hapşırırken ağzınızı ve burnunuzu kolunuzu bükerek veya mendille kapatın.
- Soğuk algınlığı veya grip belirtileri olan insanlarla yakın temastan kaçının.
- Et ve yumurtaları iyice pişirin.
- Canlı, vahşi ve çiftlik hayvanlarıyla korunmasız temastan kaçının.
Kendinizi ve Diğer İnsanları Hasta Olmaktan Korumak için;
- Öksürdükten ve hapşırdıktan sonra.
- Hasta ile ilgilendikten sonra,
- Yemek hazırlamadan önce, yemek hazırlarken ve sonrasında,
- Yemek yedikten sonra,
- Elleriniz kirlendiğinde,
- Hayvanlara veya hayvan atıklarına dokunduktan sonra ellerinizi yıkayın,
- Elleriniz görünür şekilde kirlendiği zaman sabun ve akan suyla yıkayın.
- Elleriniz görünür şekilde kirli değilse su ve sabunla yıkayın veya alkol bazlı el temizleyicisi kullanın.
Diğer İnsanları Hastalıktan Korumak İçin;
- Öksürürken ve hapşırırken mendille, elbisenin kolu veya dirseğin iç kısmı ağzınızı ve burnunuzu kapatın.
- Kullandıktan sonra mendili kapalı çöp kutusuna atın.
- Hasta bakımı sonrası ve öksürüp hapşırdıktan sonra ellerinizi temizleyin.
Kendinizi Hastalıktan Korumak İçin;
- Hasta insanlarla ( birisinin gözüne, ağzına, burnuna dokunmak dahil), canlı vahşi ve çiftlik hayvanları ile korunmasız temastan kaçının.
Güvenli gıda uygulamasına dikkat edin;
- Çiğ et ve pişmiş gıdalar için farklı kesme tahtaları ve bıçaklar kullanın.
- Çiğ ve pişmiş yiyecekleri hazırlama arasında ellerinizi yıkayın.
- Hasta ve hastalıktan ölmüş hayvanları yemeyin.
- Salgınların yaşandığı bölgelerde bile, gıda hazırlama sırasında iyice pişirilir ve uygun şekilde hazırlanırsa et ürünleri güvenle tüketilebilir.
Canlı Hayvan Pazarları Alışverişlerinde Sağlıklı Kalmak İçin;
- Hayvanlara ve hayvan ürünlerine dokunduktan sonra ellerinizi su ve sabunla yıkayın.
- Ağzınıza, burnunuza ve gözlerinize dokunmaktan kaçının.
- Hasta hayvanlara ve bozulmuş etlere dokunmaktan kaçının.
- Pazarda başıboş hayvanlara, atıklara ve sıvılara dokunmaktan kaçının.
- Canlı Hayvan Pazarlarında Çalışma Sırasında Sağlıklı Kalmak İçin;
- Hayvan ve hayvansal ürünlere dokunduktan sonra ellerinizi su ve sabunla sık sık yıkayın.
- Malzemeleri ve çalışma alanını günde en az bir kez dezenfekte edin.
- Hayvan ve hayvansal ürünlere dokunurken korunmak için yüz koruyucu, eldiven ve önlük kullanın.
- İş bittikten sonra koruyucu kıyafetleri çıkarın, her gün yıkayın ve iş yerinde bırakın.
- Aile bireylerinizi, kirli iş kıyafetlerine ve ayakkabılarına maruz bırakmaktan kaçının.
Seyahat Sırasında Sağlıklı Kalmak İçin;
- Ateş ve öksürük şikâyetleriniz varsa seyahat etmekten kaçının.
- Ateş, öksürük varsa ve nefes almada zorluk yaşıyorsanız acilen tıbbi yardım alın ve daha önceki seyahat öykünüzü sağlık uzmanınızla paylaşın.
- Ateş ve öksürük şikâyeti olanlarla yakın temasa girmekten kaçının.
- Ellerinizi sık sık alkol bazlı el dezenfektanı kullanın ya da sabun ve suyla yıkayın.
- Göz, burun ve ağıza temas etmekten kaçının.
- Hapşırırken ve öksürürken, ağzınızı ve burnunuzu dirseğinizin içiyle veya bir peçeteyle kapatın. Peçeteyi hemen çöpe atın ve ellerinizi yıkayın.
- Yüz maskesi takmak isterseniz, maskenin ağzınızı ve burnunuzu kapattığından emin olun ve taktıktan sonra tekrar maskeye dokunmayın.
- Tek kullanımlık maskeleri, her kullanımdan sonra çöpe atın ve ellerinizi yıkayın.
- Eğer seyahatiniz sırasında hastalanırsanız, hemen ilgili taşıtın mürettebatını durumdan haberdar edin ve tıbbi destek alın.
- Tıbbi yardım alacaksanız, seyahat öykünüzü sağlık uzmanınızla paylaşın.
- Yalnızca iyi pişmiş yemekleri yiyin.
- Halka açık yerlerde tükürmeyin.
- Hasta olan hayvanlarla yakın temastan ve bu hayvanlarla birlikte seyahat etmekten kaçının.
